DOBRE PRAKSE USPOSTAVLJANJA USLUGA SOCIJALNE ZAŠTITE ZA ŽRTVE NASILJA U PORODICI
Informativnom sesijom održanom u Ulcinju, na temu izgradnje dobre prakse u uspostavljanju usluga socijalne zaštite za žrtve nasilja u porodici, SOS telefon Podgorica je zvanično započeo kampanju u cilju podizanja svijesti stručne i opšte javnosti o neophodnosti jačanja usluga podrške ženama i djeci sa iskustvom nasilja u porodici.
Osim prezentacije primjera dobre prakse SOS telefona Podgorica u uspostavljanju Kriznog centra za žrtve rodno zasnovanog nasilja koji podrazumijeva licencirane usluge savjetovanja i privremenog smještaja, na događaju se dao fokus na zakonodavni okvir za licenciranje usluga od strane organizacija civilnog društva, mogućnosti lokalne zajednice kao i na značaj javno privatnog partnerstva sa Vladom i Lokalnom upravom. Učesnici su bili predstavnici ustanova relevantnih za socijalnu zaštitu, policijski i pravosudni organi, zdravstvene službe, predstavnici Lokalne uprave i nevladinog sektora.
Istaknuto je da sistem socijalne zaštite u značajnoj mjeri počiva na uslugama socijalne zaštite koje trebaju da u najvećem stepenu odgovore na potrebe korisnika uz poštovanje ljudskih prava i dostojanstva, budu jednako dostupne svim korisnicima u sredinama u kojima žive, omoguće korisniku izbor usluga i pružalaca usluga, bilo da se radi o javnom, nevladinom ili privatnom sektoru i budu pružene u kontinuitetu i potrebnom trajanju.
Pružaoci usluga u skladu sa zakonom, mogu biti i nevladine organizacije koje ispunjavaju postavljene standarde za dobijanje licence za rad, što je imajući u vidu nemogućnost državnih organa da uspostave kvalitetne servise u oblasti nasilja nad ženama i nasilja u porodici od ključnog značaja.
Hatidža Djoni, podpredsjednica opštine Ulcinj, govorila je o značaju uvođenja servisa podrške za žene i djecu u lokalnoj zajednici i najavila daleko veću posvećenost lokalne uprave ovoj temi. Poseban akcenat je dala upravo na nedostatak usluge smještaja u kriznim sistuacijama. Kolike su potrebe za ovom vrstom usluge pokazuje podatak da je SOS telefon Ulcinj, za 10 mjeseci trajanja pilot projekta imao 22 korisnice iz opštine Bar i Ulcinj. Takođe je istakla visok stepen neravnopravnosti žena posebno u ekonomskoj sferi što dodatno otežava njihov položaj kako u društvu tako i u porodici.
Biljana Zeković, izvršna direktorica SOS telefona za žene i djecu žrtve nasilja Podgorica je istakla da su prednosti uključivanja NVO u sferu pružanja socijalnih usluga ekonomska efikasnost, uvođenje konkurencije koja će obezbijediti širi spektar usluga, i poboljšanje kvaliteta usluga usmjerenih na potrebe korisnika/ca.
Ekonomska efikasnost, kako navodi, se može objasniti nižim troškovima, pa samim tim i jeftinijim uslugama koje pružaju NVO u odnosu državni sektor, koji su prije svega rezultat angažovanja volontera, nižih administrativnih troškova i odsustva potrebe da se ostvari profit. Značajan doprinos kvalitetu usluga je mogućnost direktnog kontakta sa korisnicima, senzibilisanost u odnosu na korisnike/ce, inovativnost, dobro poznavanje potreba ciljnih grupa u lokalnoj zajednici u kojoj su aktivne. NVO u Crnoj Gori su razvile svoje ekspertize, stekle zavidno iskustvo i znanja neophodna za pružanje socijalnih usluga, uglavnom su bolje organizovane i poseduju fleksibilnost i efikasnost koju ne poseduju institucije u sistemu.
Bez obzira što institucije sistema izražavaju sumnju u efikasnost kontrole kvaliteta u radu OCD, realne su petpostavke, a i dosadašnja praksa, da će ta kontrola biti veća i efikasnija nego kada su državne instititucuje u pitanju i to iz više razloga. Prije svega državne institucije nijesu sklone da same sebe kontrolišu, a kvalitet kontrole usluga od strane korisnika je neodgovarajući jer državne institucije drže monopol. Dakle, sumnjičavost države u odnosu na OCD će kontrolu kvaliteta učiniti oštrijom, a s druge strane, imajući u vidu da oni koji pružaju usluge nijesu više u monopolskom položaju i da ne kontrolišu sami sebe, korisnici će češće da se žale na neodgovarajući kvalitet.
Zeković ističe da je prednost NVO svakako i njihov intenzivni angažman u sprovođenju kampanja, edukaciji opšte i stručne javnosti, širenju informacija o pravima korisnika/ca i načinima ostvarivanja tih prava, promociji postojećih servisa, što povećava dostupnost servisa, osnažuje ugrožene grupe i podiže svijest javnosti o socijalnim problemima.
Tokom informativne sesije govorilo se i o mogućnostima finasiranja socijalnih usluga iz budžeta države kao i budžeta opština koje do sada nijesu pokazale potrebno zalaganje za uspostavljanje usluga podrške za žrtve nasilja na lokalnom nivou. Takođe je istaknuta i potreba multisektorske saradnje ali i podrške lokalnim NVO u procesu stvaranja uslova za sticanje standarda, licenci i održivosti specijalizovanih servisa za žrtve nasilja u porodici.
Ovu aktivnost SOS Podgorica sprovodi kroz projekat „Znam gdje samo mi pokaži kako“, kofinansiran od strane Evropska unija u Crnoj Gori I Vlada Crne Gore. Projekat je finansiran kroz Poziv za dodjelu bespovratnih sredstava „Podrška pružanju usluga socijalne i dječije zaštite“, koji je dio Programa Evropske unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu.
U nastavku kampanje, SOS Podgorica će organizovati slične događaje u Pljevljima, Bijelom Polju, Beranama, Plavu i Podgorici. Organizovaće se sastanci sa rukovodiocima i zaposlenima u svim institucijama nadležnim za oblast porodičnog nasilja, distribuirati informatori o mogućnostima zaštite i pravima žrtava, kao i brošure u cilju promocije usluga koje pruža Krizni centar za žrtve nasilja SOS telefona Podgorica.
